Το δικαίωμα της ψήφου των Προέδρων των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων στο Δημοτικό Συμβούλιο.

 Του Δημήτρη Κατσούλη

Σύνοψη Γνωμοδότησης 

Ο νομοθέτης καταστρώνει με το άρθρο 67, παρ.8  του ν. 3852/2010 την συμμετοχή των Προέδρων και Δημοτικών Κοινοτήτων στην συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου όταν συζητείται θέμα που αναφέρεται στην Κοινότητα. Ορίζεται ακριβώς ότι: «Στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου προσκαλούνται οι πρόεδροι των τοπικών και δημοτικών κοινοτήτων, καθώς και ο εκπρόσωπος της τοπικής κοινότητας όταν στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνονται ειδικά θέματα, που αφορούν τις αντίστοιχες κοινότητες. Για τα θέματα αυτά, τα ανωτέρω πρόσωπα μετέχουν στη συζήτηση με δικαίωμα ψήφου. Σε περίπτωση μη πρόσκλησης, η σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου είναι άκυρη.». Εν συνεχεία ο νομοθέτης αποσαφηνίζει την έννοια «ειδικά θέματα» ως τα θέματα που αφορούν ειδικά την δημοτική ή τοπική κοινότητα. Συγκεκριμένα,  με άρθρο 81, παρ.1, στοιχ. β΄εδ. γ΄ του ν. 3852/2010 ορίζει την συμμετοχή των Προέδρων και Δημοτικών Κοινοτήτων ως εξής:  «Συμμετέχει στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, στις οποίες καλείται υποχρεωτικά με δικαίωμα ψήφου, όταν στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνεται θέμα που αφορά ειδικά την αντίστοιχη δημοτική κοινότητα». Ομοίως  για τον Πρόεδρο ή τον εκπρόσωπο της Τοπικής Κοινότητας ορίζεται στο άρθρο 80, παρ.3, εδ. β του ν. 3852/2010 ότι «Ο πρόεδρος του συμβουλίου της τοπικής κοινότητας και ο εκπρόσωπος της τοπικής κοινότητας μετέχει στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου με δικαίωμα ψήφου, όταν στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνεται θέμα που αφορά ειδικά την αντίστοιχη τοπική κοινότητα». Κοινή συνισταμένη των ανωτέρω διατάξεων είναι: η συμπερίληψη στην Ημερήσια Διάταξη θέματος «που αφορά ειδικά την αντίστοιχη δημοτική (ή τοπική) κοινότητα». Ο νομοθέτης απαιτεί την ύπαρξη ειδικής σχέσης του θέματος με την Κοινότητα.

Εν προκειμένω η έννοια της «ειδικής σχέσης» αναφέρεται σε αντιδιαστολή με την γενική σχέση των θεμάτων προς το σύνολο ή μέρος της εδαφικής περιφέρειας του Δήμου. Η ειδική σχέση συνεπώς ισοδυναμεί με την αποκλειστικότητα του θέματος, δηλαδή πρέπει να αφορά αποκλειστικά την συγκεκριμένη τοπική ή δημοτική κοινότητα. Ακόμη μάλιστα και εάν το θέμα αναφέρεται σε περισσότερες της μίας τοπικές ή δημοτικές κοινότητες η ψήφος του προέδρου πρέπει να προσμετράται ειδικά ανά τοπική ή δημοτική κοινότητα και όχι στην γενική πλειοψηφία.

Καταργούνται οι διατάξεις του "Καλλικράτη" για την αντιμισθία των αιρετών

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

Νομικού, τέως Δημάρχου Αυλώνος

www.dimitriskatsoulis.blogspot.gr

dimitris.katsoulis@hotmail.com

  

Στο άρθρο 22 του Σχεδίου Νόμου «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, Μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων» που κατατέθηκε στην Βουλή, στην παρ.3 περιλαμβάνεται η ακόλουθη διάταξη; «Η αντιμισθία των Περιφερειαρχών, Αντιπεριφερειαρχών και Προέδρων των Περιφερειακών Συμβουλίων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) δευτέρου βαθμού, καθώς και των Δημάρχων, Αντιδημάρχων και Προέδρων των Δημοτικών Συμβουλίων και Γενικών Γραμματέων των Ο.Τ.Α πρώτου βαθμού καθορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης».

Σήμερα η αντιμισθία των αιρετών των Δήμων και των Περιφερειών έχει υποστεί σημαντική μείωση σε σχέση με τα εκείνη που κατέστρωνε ο νόμος 3852/2010. Συγκεκριμένα ο νομοθέτης με το άρθρο 92, παρ.1 έως 3 όριζε ότι:  «1. Οι δήμαρχοι, οι αντιδήμαρχοι και οι πρόεδροι δημοτικών συμβουλίων, λαμβάνουν αντιμισθία η οποία καταβάλλεται από το δήμο. 2. Η αντιμισθία των δημάρχων σε δήμους με πληθυσμό άνω των εκατό χιλιάδων (100.000) κατοίκων είναι ισόποση με το σύνολο των πάσης φύσεως αποδοχών του Γενικού Γραμματέα Υπουργείου, των δημάρχων των δήμων με πληθυσμό από είκοσι χιλιάδες (20.000) έως εκατό χιλιάδες (100.000) κατοίκους είναι ισόποση με το ογδόντα τοις εκατό (80%) των ανωτέρω αποδοχών και των δημάρχων των δήμων με πληθυσμό κάτω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων είναι ισόποση με το εξήντα τοις εκατό (60%) των ανωτέρω αποδοχών. 3. Οι αντιδήμαρχοι λαμβάνουν το πενήντα τοις εκατό (50%) της αντιμισθίας που αναλογεί στο δήμαρχο, ενώ οι πρόεδροι των δημοτικών συμβουλίων λαμβάνουν το σαράντα τοις εκατό (40%) αυτής» ενώ με το άρθρο 181, παρ.1 έως 3 όριζε ότι: «1. Οι περιφερειάρχες, οι αντιπεριφερειάρχες, οι πρόεδροι των περιφερειακών συμβουλίων δικαιούνται αντιμισθίας, η οποία καταβάλλεται από την περιφέρεια. 2. Η αντιμισθία του περιφερειάρχη είναι ισόποση με τις κάθε είδους αποδοχές, τα έξοδα παράστασης και τα επιδόματα ή προσαυξήσεις του Γενικού Γραμματέα Υπουργείου. 3. Στον αντιπεριφερειάρχη και στον πρόεδρο του περιφερειακού συμβουλίου καταβάλλεται αντιμισθία ίση με το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) της αντιμισθίας του περιφερειάρχη». Ο νομοθέτης με τις παραπάνω διατάξεις του ν.3852/2010 αναγνωρίζει και καταστρώνει την αντιμισθία των αιρετών των Δήμων και των Περιφερειών με κριτήριο την αντιμισθία του Γενικού Γραμματέα Υπουργείου, δηλαδή ένα κριτήριο που αντιστοιχεί στο κύρος της ιδιότητας των αιρετών κατά αναλογία με την καταστατική θέση των αιρετών στις Ευρωπαϊκές Χώρες. Είχε προηγηθεί η πρόβλεψη της αντιμισθίας αντί των εξόδων παράστασης με τον Δημοτικό Κώδικα του 2006 (ν.3463/2006).

Πριν από αυτό το 2006 μεν αξίωμα των αιρετών εθεωρείτο άμισθο και ο νόμος προέβλεπε μόνο έξοδα παράστασης τα έξοδα δε καθόριζε με ΚΥΑ των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών η εκάστοτε Κυβέρνηση. Κριτήριο ήταν η κλιμάκωση των τακτικών εσόδων των Δήμων.

Βέβαια από το 2010 έως σήμερα στο πλαίσιο των εφαρμοστικών μνημονιακών νόμων και η αντιμισθία του Γενικού Γραμματέα μειώθηκε (κατά 18,88%) αλλά και οι αντιμισθίες των αιρετών, ιδίως της πρωτοβάθμιας τοπικής αυτοδιοίκησης μειώθηκαν επιπλέον. Υπολογίζεται ότι την περίοδο 2011-2013 η μείωση ανέρχεται σε 26,99% για τους Δημάρχους και Αντιδημάρχους και 61,57% για τους Προέδρους Δημοτικών Συμβουλίων (βλ. Δημήτρη Κατσούλη: Μελέτη για την Καταστατική Θέση των Αιρετών, ΙΤΑ 2013, σ.91, http://www.ita.org.gr/library/downloads/Docs//meleti%20gia%20tin%20katastatiki%20thei%20tvn%20airetvn.pdf  ).

Έχει επισημανθεί ότι η καθιέρωση της αντιμισθίας αντί των εξόδων παράστασης αποτελούσε θετικό βήμα προς την αναβάθμιση της καταστατικής θέσης των αιρετών της αυτοδιοίκησης ενσωματώνοντας εν προκειμένω, έστω και δειλά, το “ευρωπαϊκό κεκτημένο” της αυτοδιοίκησης και ιδίως τις επιταγές του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας. Η σύνδεση με τον μισθό του Γενικού Γραμματέα ήταν ένα αποδεκτό κριτήριο αν και η ΚΕΔΕ πρόσφατα ζήτησε να αποτελεί κριτήριο η βουλευτική αποζημίωση με το σκεπτικό ότι πρόκειται για όργανα- φορείς άμεσης πολιτικής εντολής, τόσο οι Δήμαρχοι όσο  και οι Περιφερειάρχες.

Με την προτεινόμενη από το Σχέδιο Νόμου ρύθμιση η καταστατική θέση των αιρετών, ως προς την αντιμισθία, ξαναγυρίζει στο προ του 2006 νομικό πλαίσιο. Καταργείται το σταθερό κριτήριο του μισθού του Γενικού Γραμματέα, δεν καθορίζεται άλλο κριτήριο και πλέον θα αποφασίζει γιαυτό η Κυβέρνηση με ΚΥΑ που υπογράφουν οι Υπουργοί Οικονομικών και Εσωτερικών, με τον πρώτο πάντως να έχει την πρωτοβουλία. Το πλήγμα στην καταστατική θέση των αιρετών είναι καίριο. Λαμβανομένου υπόψη ότι η καταστατική θέση δεν είναι  σύνοψη προνομίων αλλά θεσμικό πλαίσιο λειτουργικών και οικονομικών ρυθμίσεων που στοχεύουν στην αποτελεσματική άσκηση της αποστολής των αιρετών, το πλήγμα σε αυτήν είναι πλήγμα για την τοπική δημοκρατία.

Εξίσου απαξιωτική για την τοπική δημοκρατία και τους αιρετούς ως φορείς πολιτικής εντολής και μάλιστα άμεσης και αδιαμεσολάβητης είναι η συμπερίληψη της ανωτέρω διάταξη σε άρθρο που ορίζεται ως «καθορισμός αποδοχών ειδικών κατηγοριών» στο μέρος του  Σχεδίου που αναφέρεται στο μισθολόγιο των Δημοσίων Υπαλλήλων. Επιβεβαιώνεται έτσι δυστυχώς η αντίληψη που επικρατεί στα κέντρα της κεντρικής εξουσίας για την αυτοδιοίκηση και την τοπική δημοκρατία όπως υπογραμμίζουμε σε και σε πρόσφατο άρθρο μας (βλ. Δημήτρης Κατσούλης: Τοπικής Δημοκρατίας Αγώνας Άγονος http://dimitriskatsoulis.blogspot.gr/2015/12/blog-post.html) .

Θα πει ίσως κάποιος: εδώ έχει απαξιωθεί το «σύμπαν» και εσύ ασχολείσαι με την αντιμισθία των αιρετών; ή άλλος «από πίτα που δεν τρως τι σε νοιάζει αν καεί ». Δεν είναι όμως έτσι. Οι μάχες για την διεύρυνση της Δημοκρατίας, για την αναβάθμιση της πολιτικής και την αναγνώριση των λειτουργιών της δημοκρατικής πολιτικής εντολής και των φορέων της μπορεί να  συνεχίζει να χάνεται στις λεπτομέρειες, όπου «συνήθως κρύβεται και διάβολος του συγκεντρωτισμού και του καθεστωτισμού ». Σε τελική ανάλυση η κατοχύρωση της καταστατικής θέσης των αιρετών υπήρξε μία πτυχή  θετικής μεταρρύθμισης, είναι κρίμα να ξηλώνεται. 

Τοπικής Δημοκρατίας Αγώνας Άγονος

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη
www.dimitriskatsoulis.blogspot.gr
dimitris.katsoulis@hotmail.com

Η διοικητική αυτοτέλεια -που κατά την έννοια της συνταγματικής κατοχύρωσης είναι συνώνυμη της “τοπικής αυτονομίας” όπως αυτή ορίζεται και καταστρώνεται στο άρθρο 3 του Ευρωπαϊκού Χάρτη Τοπικής Αυτονομίας (κυρωτικός νόμος 1850/1990) - αποτελεί το θεμέλιο της τοπικής αυτοδιοίκησης στην ελληνική αλλά και στην ευρωπαϊκή έννομη τάξη. Στον σκληρό πυρήνα της είναι η ελευθερία δράσης και πρωτοβουλίας των αιρετών οργάνων που ηγούνται, ως εντολοδόχοι των αντίστοιχων τοπικών κοινωνιών, στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης κάθε βαθμίδας. Η ελευθερία των αιρετών οργάνων περιορίζεται από την τήρηση της νομιμότητας και την πολιτική εντολή την οποία έχουν λάβει από το εκλογικό σώμα, ως όργανα και αυτά της λαϊκής κυριαρχίας. Εκείνο δε που καθορίζει το περιεχόμενο της πολιτικής εντολής είναι τόσο ο προγραμματικός λόγος που ενέκρινε το εκλογικό σώμα όσο και η διαρκής εξειδίκευση και στάθμιση του δημοσίου τοπικού συμφέροντος

Η κατοχύρωση της διοικητικής αυτοτέλειας ή της τοπικής αυτονομίας στην πράξη προϋποθέτει την  συνδρομή και άλλων προϋποθέσεων πέραν της νομικής της διάστασης. Προϋποθέτει την οικονομική αυτοτέλεια, αυτοδυναμία και επάρκεια πόρων  αλλά και την λειτουργική, οργανωτική και  επιχειρησιακή αυτάρκεια και επάρκεια. Υπό αυτή την έννοια  είναι ένας διαρκής στόχος κατάκτησης, διεύρυνσης και κατοχύρωσης τον οποίο οι αιρετές αρχές έχουν υποχρέωση να επιδιώκουν διότι μόνο τότε ανταποκρίνονται στον σκληρό πυρήνα της πολιτικής εντολής που είναι η άσκηση των τοπικών ελευθεριών προς όφελος του πολίτη και του τοπικού δημοσίου συμφέροντος αλλά και η εφαρμογή της λαϊκής κυριαρχίας σε τοπικό επίπεδο.

Εξάλλου η οργάνωση, λειτουργία και εμβάθυνση των θεσμών της τοπικής δημοκρατίας αποτελεί ζωτικό όρο για την οργάνωση και την λειτουργία της Δημοκρατικής Πολιτείας σε αντίθεση με  συγκεντρωτικά πρότυπα οργάνωσης του πολιτικού και διοικητικού συστήματος που αποτελούν γνώρισμα των κατ΄ επίφαση μόνο, δηλαδή των δήθεν δημοκρατικών καθεστώτων.

Αρκεί να σκεφθούμε ότι η Ελλάδα, παρά τις κατά καιρούς μεταρρυθμιστικές προσπάθειες της τελευταίας 30ετίας εξακολουθεί να είναι ένα από τα πλέον συγκεντρωτικά κράτη, για να αναλογιστούμε πόσο δρόμο έχουμε ακόμη για την πραγματική Δημοκρατική Πολιτεία. Ο δρόμος είναι ακόμη μακρύτερος και δύσβατος εάν αναμετρηθούμε με την συρρίκνωση των κοινωνικών δικαιωμάτων αλλά και του κράτους δικαίου στα πέντε- έξι  τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και της επιτήρησης που διανύουμε, χρόνια στα οποία αφυδατώνεται εντέχνως και καθοριστικά το περιεχόμενο των θεσμικών ελευθεριών της τοπικής αυτοδιοίκησης προς δόξα του συγκεντρωτισμού.

Γιαυτό ο αγώνας για ενίσχυση της Αυτοδιοίκησης και της Αποκέντρωσης, δηλαδή για ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας είναι αγωνιώδης αλλά  ταυτόχρονα αποβαίνει και άγονος όσο οι κατά καιρούς μεταρρυθμίσεις  που προβάλλονται ως εφαλτήρια χειραφέτησης της αυτοδιοίκησης τελικά καταλήγουν δεσμά νέας χειραγώγησης διότι εφαρμόζονται από τις Κυβερνήσεις με αυτή την στόχευση.

Τα γράφουμε αυτά γιατί ακούμε κατά καιρούς μεγάλα λόγια από τους εκάστοτε κυβερνώντες, τους χθεσινούς  και τους σημερινούς, λόγια όμως που δεν συνοδεύονται από αντίστοιχες πολιτικές και κυρίως πολιτικές πράξεις. Απλώς ανακυκλώνουν πολιτικές και προγραμματικές φανφάρες διακηρύξεων που δεν θα γίνουν πράξη όσο πίσω από αυτές υπάρχει, ακόμη εάν κρύβεται, η πρόσδεση στον συγκεντρωτισμό που διατρέφει κάθε μορφής μηχανισμούς διαχείρισης προς όφελος της  πολιτικής, διοικητικής, κομματικής και οικονομικής εξουσίας και εκτρέφει την διαπλοκή και την διαφθορά στο κέντρο και την καρδιά της Πολιτείας.

Τα γράφουμε αυτά όχι γιατί δεν αφορούν και τους αιρετούς της αυτοδιοίκησης που συνήθως αναπαράγουν τα πρότυπα της κεντρικής πολιτικής ζωής, αλλά ακριβώς και γιατί τους αφορούν άμεσα. Σε ένα πολιτικό σύστημα που συγκεντρώνει στο κέντρο του την εξουσία και φοβάται την διάχυσή της, το πολιτικό προσωπικό είτε λειτουργεί στην Βουλή, είτε στους Δήμους και τους κοινωνικούς φορείς, είτε στα κεντρικά όργανα είτε στα τοπικά όργανα των κομμάτων, έχει μάθει να προσαρμόζεται και να υπηρετεί την ιδέα του συγκεντρωτισμού ακόμη και όταν ομνύει στην αποκέντρωση. Ο συγκεντρωτισμός πέρα από μορφή οργάνωσης ενός συστήματος είναι φιλοσοφία, αντίληψη και τεχνική εξουσίας. 

Τα γράφουμε αυτά γιατί δυστυχώς βλέπουμε όσους στον πολιτικό τους λόγο υπεράσπιζαν το «δημοκρατικό κεκτημένο» της αυτοδιοίκησης, στην κυβερνητική και εντέλει καθεστωτική τους πρακτική να επιδιώκουν την χειραγώγηση και την ακύρωση της ελευθερίας των αιρετών της αυτοδιοίκησης να αποφασίζουν για τα θέματα της πόλης τους. 

Νέες μορφές παρέμβασης των Δήμων στην Τοπική Ανάπτυξη

Του  Ράλλη Γκέκα

 Δρ. Οικονομικών ΟΤΑ

                Αναδημοσίευση από:  http://www.citybranding.gr/

Η κρίση που διέπει όλη την Ευρώπη έθεσε ξανά το θέμα της αποκέντρωσης και ιδιαίτερα της κατανομής αρμοδιοτήτων, μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΤΑ). Στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη, κατά τη διάρκεια της κρίσης, παρουσιάστηκε μεταφορά αρμοδιοτήτων από την κεντρική κυβέρνηση στην ΤΑ. Η μεταφορά αυτή όμως, σε πολλές περιπτώσεις συνδυάστηκε με δύο πολύ σημαντικά στοιχεία:

Α) Οι μεταφερόμενες αρμοδιότητες δε συνοδεύτηκαν από τους ανάλογους πόρους. Είναι φανερό πλέον, ότι και στις «καλύτερες» αυτοδιοικητικές οικογένειες, παρατηρείται αυτό το φαινόμενο και

Β) σε πολλές περιπτώσεις η κεντρική κυβέρνηση προσπάθησε να «ξεσκαρτάρει» από πάνω της και να μεταφέρει στην ΤΑ, ότι πιο «τοξική» αρμοδιότητα είχε.

Για τους λόγους αυτούς η πολιτική της Ευρωπαϊκής ΤΑ φαίνεται να έχει μετατοπιστεί λίγο. Ενώ δηλαδή μέχρι τώρα διεκδικούσε αποκέντρωση, γενικά και αόριστα, τώρα και λόγω της στενότητας των χρηματοδοτικών πόρων, απαιτεί αποκέντρωση, αλλά με ιεράρχηση των δαπανών και των αρμοδιοτήτων που θα της μεταφερθούν, διατηρώντας πάντα το ουσιαστικό στοιχείο, που στην Ελλάδα είναι και Συνταγματικά κατοχυρωμένο, αυτό της συνοδείας των αρμοδιοτήτων που μεταφέρονται, με τους κατάλληλους χρηματοδοτικούς πόρους. Η νέα αυτή πολιτική εκφράστηκε με τον καλύτερο τρόπο στη τελευταία μελέτη του CEMR, για τα οικονομικά των Ευρωπαϊκών δήμων.

Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι ακόμη πιο σοβαρά. Όλοι γνωρίζουν ότι το ελληνικό κράτος είναι ένα από τα πιο συγκεντρωτικά στην Ευρώπη. Αυτός ο συγκεντρωτισμός επέδειξε τα όρια του με την κρίση. Ουσιαστικά, το κεντρικό κράτος αποσύρθηκε από τις τοπικές κοινωνίες και από την πολιτική κοινωνικής αλληλεγγύης.

Για να καλύψουν το κενό που δημιουργήθηκε οι πολίτες κατέφυγαν στην πλησιέστερη σε αυτούς εξουσία, στους δήμους και αυτοί, κατά γενική ομολογία, ανταποκρίθηκαν θετικά και αποτελεσματικά.

Σε αυτή τη μετακίνηση αρμοδιοτήτων, που πραγματοποιήθηκε χωρίς μεταφορά πόρων, το κεντρικό κράτος συνεχίζει και συμπεριφέρεται ως «γεροντοκόρη». Εάν θεωρήσουμε ότι ο «Καλλικράτης» σχεδιάστηκε πριν την εφαρμογή των μνημονίων, κατά τη διάρκεια της κρίσης καμία ουσιαστική μεταφορά αρμοδιοτήτων προς την ΤΑ δεν έχει θεσπιστεί. Ίσως, για να σκεφτούμε και λίγο πονηρά, δεν είναι και πολύ τυχαίο, αφού έτσι η κεντρική κυβέρνηση μπορεί να παρακάμψει, με κάποια προσωρινά ευρωπαϊκά κονδύλια, το άρθρο 102 του Συντάγματος, που επιβάλλει κάθε μεταφερόμενη αρμοδιότητα να συνοδεύεται από τους ανάλογους πόρους. Το γεγονός πάντως είναι ένα. Υπάρχει δυσαρμονία σε ότι συμβαίνει στην πραγματική κοινωνία και οικονομία και στο θεσμικό πλαίσιο του διοικητικού χάρτη της χώρας.

Όλα τα παραπάνω συνάδουν στην προετοιμασία της ΤΑ, ώστε να είναι έτοιμη να απαντήσει στα ερωτήματα ποιες, πόσες και πώς οι αρμοδιότητες μπορούν να αποκεντρωθούν, σε ποιους δήμους και πότε.

Στρατηγικός και Επιχειρησιακός Σχεδιασμός των Δήμων: προγραμματισμός - στοχοθεσία

Του Τάσου Σαπουνάκη

 Οικονομολόγου- Συμβούλου Τοπικής Αυτοδιοίκησης

Αναδημοσίευση από:  http://www.citybranding.gr/

Πολλές αξιόλογες θεσμικές παρεμβάσεις που κατά καιρούς επιχειρήθηκαν στο πλαίσιο βελτίωσης της λειτουργίας της Δημόσιας Διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν κατόρθωσαν να επιφέρουν μέχρι σήμερα στη χώρα μας τα επιθυμητά αποτελέσματα εξ αιτίας της αδυναμίας ιεράρχησης των προτεραιοτήτων, της αλληλοεπικάλυψης των αρμοδιοτήτων, αλλά κυρίως λόγω της απουσίας μιας κουλτούρας συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων φορέων, παρότι η αναγκαιότητα των εννοιών του προγραμματισμού και της στοχοθεσίας έχει θεσμικά αναγνωριστεί.

Πράγματι, κυρίαρχη θέση στη σύγχρονη διοικητική επιστήμη και πρακτική κατέχει η έννοια της οργάνωσης. Βασικά της στοιχεία είναι το όραμα (vision) και η αποστολή (mission). Το δε μέσο για την πραγμάτωσή τους είναι ο προγραμματισμός (planning). Ως βασική λειτουργία του management, ο προγραμματισμός θέτει τους στόχους και προσδιορίζει τους τρόπους και τις ενέργειες μέσω των οποίων αυτοί θα πραγματοποιηθούν.

Δεδομένου λοιπόν ότι οι κοινωνικές και οικονομικές ανάγκες μιας σύγχρονης κοινωνίας, όπως της ελληνικής, απαιτούν σύγχρονες μεθόδους παροχής υπηρεσιών, η εισαγωγή βασικών αρχών του management στη Δημόσια Διοίκηση και Αυτοδιοίκηση θεωρήθηκε αυτονόητη για τον κοινό νομοθέτη.

Έτσι ο Προγραμματισμός και η Στοχοθεσία «εισέβαλαν» στη Δημόσια Διοίκηση και την Αυτοδιοίκηση. Πιο συγκεκριμένα, με τους Ν. 3463/06 και 3852/10 ο Προγραμματισμός (τον οποίο αρχικά συναντούμε στη ιστορία των διοικητικών μεταρρυθμίσεων της χώρας ως «δημοκρατικό προγραμματισμό» με το ν.1622/86) καθιερώνεται ως εργαλείο σχεδιασμού και ανάπτυξης της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (α΄ και β΄ βαθμού) μέσω των πενταετών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων.

Μερικά χρόνια νωρίτερα το όραμα για μια Διοίκηση με Στόχους επιχειρείται να γίνει πραγματικότητα με το ν. 3230/04. Ωστόσο, τόσο ο Προγραμματισμός, όσο και η Στοχοθεσία δεν εμπεδώθηκαν στη διοικητική φιλοσοφία και πρακτική της χώρας μας, αν και διεθνώς αναγνωρίζεται η σχέση τους ως ουσιώδης όρος για την αποτελεσματική λειτουργία και αναπτυξιακή προοπτική της Δημόσιας Διοίκησης.

Καμίνης: Πυξίδα των μεταρρυθμίσεων η αποκέντρωση και η ενίσχυση της οικονομικής και διοικητικής αυτοτέλειας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΜΙΝΗ

ΣΤΗΝ 1η ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ "ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ"

22.11.2015

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Σας ευχαριστώ όλους, τον κάθε έναν από εσάς, που είστε εδώ σήμερα. Στην έναρξη της 1η Ετήσιας Ολομέλειας της Αυτοδιοικητικής Παράταξης «Δικαίωμα στην Πόλη».

Ξεκινήσαμε το ταξίδι μας περίπου πέντε χρόνια πριν. Στην πιο δύσκολη μεταπολιτευτική καμπή της χώρας και βεβαίως της Αθήνας. Σε μια εποχή ανατροπών, πολιτικής ρευστότητας, εναλλαγής κυβερνήσεων, μεγάλων κοινωνικών προβλημάτων και ορατού κινδύνου να διαρραγεί η κοινωνική συνοχή.

Ξεκινήσαμε όμως αποφασισμένοι να αποτινάξουμε στερεότυπα, αγκυλώσεις και αδιέξοδες προκαταλήψεις του παρελθόντος και να ακολουθήσουμε ένα νέο μοντέλο διακυβέρνησης στον μεγαλύτερο δήμο της χώρας. Εκεί, εδώ δηλαδή, όπου συμπυκνώθηκαν οι πιο δραματικές όψεις και κληρονομιές της κρίσης, εδώ όμως απ’ όπου ξεκινούν οι τομές και οι κρίσιμες αλλαγές. Στην Αθήνα!

Και χαίρομαι πραγματικά, πολιτικά αλλά και ανθρώπινα, που στην δύσκολη και γεμάτη αντιξοότητες αυτή πορεία ήμασταν – και παραμένουμε, πιστεύω – συντονισμένοι και ενωμένοι. Ταυτοχρόνως σοβαροί, ευρηματικοί, μεθοδικοί και καινοτόμοι.

Καθένας από εσάς από το δικό του πόστο και το δικό του ρόλο ευθύνης, άλλοι με μακρά εμπειρία και αγώνες στο χώρο της ενασχόλησης με τα κοινά, άλλοι στο ξεκίνημά τους, όλοι όμως μαζί σε μια  κοινή διαδρομή με κατεύθυνση την αναβάθμιση της Αθήνας. Μακριά από ανέξοδους λαϊκισμούς, αγωνισθήκαμε για την πόλη, τους δημότες και τους κατοίκους της, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση στο σύνολό της.

Η Αθήνα έγινε και παραμένει για όλους εμάς, μέσα σε μια δίνη πολιτικών εξελίξεων, η κεντρική πολιτική σκηνή, όπως άλλωστε πολλές φορές έχω τονίσει. Μια σταθερά που εμπιστεύτηκαν οι κάτοικοι, ανακάλυψαν και πάλι οι επισκέπτες και οι τουρίστες, έκανα έγκριτο συνομιλητή και συνεργάτη τους οικονομικοί, πανεπιστημιακοί, κοινωνικοί, επιχειρηματικοί, πολιτιστικοί φορείς, οργανισμοί και ιδρύματα. Εντός και εκτός συνόρων!  

Γίναμε εθνικοί παίκτες, παραμένοντας τοπικοί! Διεκδικώντας δυναμικά, αντί να επαιτούμε όπως συνηθιζόταν έως τότε, από μια δυσκίνητη και συχνά αναποφάσιστη κεντρική κυβέρνηση.

Το Συμβούλιο Επικρατείας αναγνωρίζει στους ΟΤΑ την αρμοδιότητα της καθαριότητας των τάφων και της αφής των κανδηλίων

Μία σημαντική Απόφαση του Δ΄Τμήματος του Συμβουλίου Επικρατείας έρχεται να βάλει τέλος στην αμφισβήτηση του δικαιώματος των Δήμων να μισθώνουν την υπηρεσία καθαριότητας των ταφικών μνημείων και την αφή των κανδηλίων είτε να παρέχουν αυτές τις υπηρεσίες με δικό τους προσωπικό. Γύρω από το θέμα αυτό έχουν υπάρξει αρκετές αντιδικίες ενώ Αποφάσεις κατωτέρων δικαστηρίων έχουν στερήσει τα δημοτικά νεκροταφεία από σημαντικούς πόρους και έχουν δώσει την ευκαιρία σε διάφορες μορφές εκμετάλλευσης να δρουν σε βάρος του δημοτικού συμφέροντος. Μετά από αυτή την Απόφαση αναμένεται επικουρικά και η διάταξη του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών να θέσει οριστικό τέρμα στην αμφισβήτηση.

Το ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ δημοσιεύει αυτούσια την Απόφαση του ΣτΕ

1079/2015 ΣΤΕ

Διαδημοτικά κοιμητήρια. Παραχώρηση στην κοινοπραξία, που είχε αναλάβει την κατασκευή του κοιμητηρίου, δικαιώματος εκμίσθωσης του καταστήματος που βρίσκεται σε αυτό. Η διαφορά που γεννάται από την αμφισβήτηση της απόφασης σφράγισης του καταστήματος, που έχει μισθώσει ο αιτών, είναι διοικητική και υπάγεται στην ακυρωτική αρμοδιότητα του ΣτΕ. Η αιτούσα κοινοπραξία δεν είχε δικαίωμα να εκμισθώσει το κατάστημα, κατά τρόπο που να αποστερεί το Σύνδεσμο από τις προσόδους του από τις υπηρεσίες καθαριότητας των τάφων και αφής των κανδηλίων, τις οποίες υπηρεσίες έχει δικαίωμα να παρέχει ο ίδιος, απευθείας ή με εργολαβία κατόπιν διαγωνισμού. Απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης. Η υπόθεση εισήχθη στην επταμελή σύνθεση με την αριθ. 1074/2012 απόφαση του ΣτΕ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 

Υποχρεωτική η εντός ενός μηνός μεταβίβαση των επιχορηγήσεων για τα λειτουργικά των Σχολείων από τον Δήμο στις Σχολικές Επιτροπές

Η ΠΡΑΞΗ 269/2015 ΚΛΙΜ. ΤΜ.7 ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

Το Ελεγκτικό Συνέδριο με την Πράξη 269/2015 του Κλιμακίου του 7ου Τμήματος αποφάνθηκε ότι ο Δήμος έχει υποχρεώσει να μεταβιβάζει στις οικείες Σχολικές Επιτροπές εντός μηνός από την αποδοχή τις πιστώσεις για τις λειτουργικές ανάγκες των Σχολείων. Η μη τήρηση της προθεσμίας δεν καθιστά μη νόμιμη την εκπρόθεσμη μεταβίβαση μπορεί όμως να συνιστά παράβαση καθήκοντος για τα αρμόδια όργανα του Δήμου, δηλαδή το Δημοτικό Συμβούλιο αλλά και τους υπηρεσιακούς παράγοντες. Το ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ δημοσιεύει αυτούσια την Πράξη του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Πράξη 269/2015 Κλιμ. Τμ. 7 - Συνοπτική περιγραφή

Θεσμοθετήθηκε η ειδικότερη υποχρέωση της διάθεσης ποσοστού ύψους 9% των προερχόμενων από τον Φ.Ε.Φ.Ν.Π. πιστώσεων στις Σχολικές Επιτροπές κάθε δήμου για την κάλυψη των λειτουργικών δαπανών των σχολείων της εδαφικής του περιφέρειας, και δη εντός ορισμένης προθεσμίας (το αργότερο μέσα σε ένα μήνα από την ημέρα που θα λάβουν γνώση της απόφασης κατανομής). Ορίστηκε, επίσης, ότι η μη τήρηση της ως άνω προθεσμίας δύναται να οδηγήσει σε ανάκληση από τον Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης της μεταβιβασθείσας προς το δήμο πίστωσης και μεταφορά της στον προϋπολογισμό της κατά τόπον αρμόδιας Περιφέρειας, προκειμένου από αυτήν πλέον, καθ’ υποκατάσταση του δήμου, να διατεθεί για τον ίδιο σκοπό. Ενόσω, πάντως, τέτοια ανακλητική απόφαση δεν έχει εκδοθεί, η προοριζόμενη για τις Σχολικές Επιτροπές πίστωση παραμένει στο δήμο, ως έσοδο αυτού, τυχόν δε ανάλωση της συγκεκριμένης πίστωσης για τη διενέργεια άλλων δαπανών του δήμου προκαλεί έλλειμμα στη διαχείριση του τελευταίου, σε αποκατάσταση του οποίου ευθύνονται τα δημοτικά όργανα που συνέπραξαν στην κατά τα ανωτέρω μη νόμιμη διάθεσή της. Δύναται, όμως, ενόψει του ειδικού προορισμού της πίστωσης να μεταβιβασθεί αυτή και μετά την άπρακτη πάροδο της ορισθείσας προθεσμίας απόδοσης εκ μέρους του Δήμου του καταναμητέου ανά Σχολική Επιτροπή ποσού, μη αποκλειομένης, πάντως, στην περίπτωση αυτή της αναζήτησης ευθυνών από τα όργανα του Δήμου λόγω παράβασης της αρχής της οικονομικότητας, που επιβάλλει την έγκαιρη διάθεση και χρήση των προβλεπόμενων εκ του νόμου μέσων για την υλοποίηση των κρατικών πολιτικών, ή της αποκατάστασης της όποιας ζημίας προκαλείται σε βάρος της Σχολικής Επιτροπής εξαιτίας της καθυστέρησης απόδοσης. Νόμιμες δαπάνες.

ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

Ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (CLLD)

Γράφει η  Νίκη Ταντάλου

Θέμα

Τα Άρθρα 32-35 (4) του κανονισμού κοινών διατάξεων (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, που ισχύει για το νέο ΕΣΠΑ, σε ότι αφορά  τη CLLD βασίζονται στην προσέγγιση LEADER και αφορούν τέσσερα από τα ταμεία που καλύπτονται από το Κοινό Στρατηγικό Πλαίσιο – το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας – κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020 (τα ΕΔΕΤ – τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία).

Παράλληλα η Ολοκληρωμένη τοπική ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων, αναφέρεται ρητά στο Σχέδιο του περιφερειακού Επιχειρησιακού προγράμματος της Στερεάς Ελλάδας με την εξής αναφορά :

«Στην ΠΣΤΕ υπάρχουν ειδικές περιοχές, με σχεδόν μόνιμα οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά κ.α. μειονεκτήματα. Τέτοιες περιοχές μπορεί να είναι ορεινές, απομακρυσμένες, περιοχές με βιομηχανική παρακμή, αγροτικές, περιοχές με έντονα δημογραφικά προβλήματα, αστικές με έντονη υποβάθμιση κ.α. Για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη αυτών των περιοχών, η νέα πολιτική συνοχής προσφέρει τη δυνατότητα στήριξης μέσω των νέων μέσων εδαφικής ανάπτυξης όπως είναι οι ολοκληρωμένες αστικές παρεμβάσεις και τα σχέδια Τοπικής Ανάπτυξης με Πρωτοβουλία των Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤΟΚ), τα οποία σε μεγάλο βαθμό στηρίζονται στη θετική εμπειρία του Leader. Η εμπειρία αυτή, όπως και άλλων προγραμμάτων, έδειξε ότι ολοκληρωμένες πολυθεματικές παρεμβάσεις δύνανται να καλύψουν σημαντικές ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων και να ενισχύσουν την ενδογενή τοπική ανάπτυξη. Συμπερασματικά, η προώθηση της ανάπτυξης ειδικών χωρικών ενοτήτων, μέσω νέων ολοκληρωμένων παρεμβάσεων θα μπορούσε να βελτιώσει το δημογραφικό, την απασχόληση, την ποιότητα  ζωής και την τοπική οικονομία.»

Είναι γεγονός πως τα τελευταία 20 χρόνια, η προσέγγιση LEADER  αναφορικά με την ανάπτυξη με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (CLLD) – που χρηματοδοτήθηκε από τα διαρθρωτικά και ταμεία αγροτικής ανάπτυξης, αποδείχθηκε ένα αποτελεσματικό και αποδοτικό εργαλείο στην υλοποίηση αναπτυξιακών πολιτικών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προωθήσει αυτή τη μέθοδο υλοποίησης επίσης μέσω

κοινοτικών πρωτοβουλιών, όπως οι URBAN  και EQUAL . Στην περίπτωση του LEADER, για το οποίο παρέχεται συνεχής υποστήριξη της ΕΕ από το 1991, έχει εξελιχθεί σε σημαντικό στοιχείο της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης με υψηλό βαθμό αποδοχής σε όλη την Ευρώπη. Από το 2007, η τοπική ανάπτυξη έχει χρησιμοποιηθεί επίσης εντός του Ευρωπαϊκού ταμείου θάλασσας και αλιείας για την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης των αλιευτικών κοινοτήτων.

Η CLLD είναι ένα επιμέρους εργαλείο προς χρήση σε υπο-περιφερειακό επίπεδο, το οποίο λειτουργεί συμπληρωματικά προς τη λοιπή αναπτυξιακή υποστήριξη σε τοπικό επίπεδο. Η CLLD μπορεί να κινητοποιήσει και να εμπλέξει τοπικές κοινότητες και οργανώσεις προκειμένου να συμβάλουν στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς περιορισμούς ανάπτυξη, καλλιεργώντας την εδαφική συνοχή και επιτυγχάνοντας του επιμέρους στόχους πολιτικής.

Ποια είναι η έννοια της ανάπτυξης με πρωτοβουλία τοπικών κοινοτήτων (CLLD)

Η μεθοδολογία που αφορά τη CLLD για τα ΕΔΕΤ:

Εξαίρεση των επενδύσεων των δήμων από τον υπολογισμό ελλείμματος και χρέους ζητά η ευρωπαϊκή Τ.Α.

Του Ράλλη Γκέκα,

 Δρ Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης

 Αναδημοσίευση από: www.localit.gr/

Την Τετάρτη 28 Οκτωβρίου 2015, συνεδριάζει η επιτροπή οικονομικών εμπειρογνωμόνων του CEMR (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Δήμων και Περιφερειών) με θέμα: «Αναζωογόνηση τοπικών δημόσιων επενδύσεων. Απαιτείται ευελιξία των ισχυόντων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης».

Σύμφωνα με την εισήγηση, πολλοί Ευρωπαϊκοί δήμοι αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα. Αυτό οφείλεται αφενός μεν στην αύξηση της ζήτησης Τοπικών Δημόσιων Αγαθών και Υπηρεσιών, από τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, αφετέρου δε στη μείωση των ιδίων εσόδων τους και των επιχορηγήσεων, όπως επίσης στον περιορισμό πρόσβασης στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Δυστυχώς, η οικονομική πολιτική των δήμων, επιφορτίζεται ακόμα περισσότερο από τους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, οι οποίοι θεσπίστηκαν ή τροποποιήθηκαν προς το χειρότερο, από την έναρξη της κρίσης.

Το πιο πρόσφατο πρόβλημα που δημιουργήθηκε από τις παρεμβάσεις της ΕΕ έχει προκύψει από την ερμηνεία του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). Τα οικονομικά της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συμπεριλαμβάνονται στο κριτήριο του ελλείμματος και του χρέους του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, (3% ανώτατο όριο του ελλείμματος και κάτω από το 60% του ΑΕΠ, του δημόσιου χρέους), με εν μέρει διαφορετικές εθνικές εφαρμογές. Είναι προφανές ότι αυτοί οι κανόνες περιορίζουν τις τοπικές αρχές και ιδιαίτερα τις επενδύσεις, που στηρίζουν την ανάπτυξη και αποβαίνουν προς όφελος του γενικού συμφέροντος της κοινωνίας.

Η προβληματική αυτή εφαρμογή των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης απαιτεί οι δημόσιες επενδύσεις να συνυπολογίζονται στις ετήσιες συνολικές δαπάνες και έσοδα. Αυτό οδηγεί στο να μην υπάρχει διάκριση μεταξύ του χρέους για επενδύσεις και του χρέους για χρηματοδότηση μη επενδυτικών δράσεων.

Η διάρθρωση των τοπικών δημόσιων επενδύσεων παρουσιάζεται στο παρακάτω γράφημα. Από τον τρόπο διάρθρωσης τους αναδεικνύεται ο σημαντικός τους ρόλος όχι μόνο στην τοπική ανάπτυξη, αλλά στη συνολική μακροοικονομική συμπεριφορά της οικονομίας.

Για μία ακόμη φορά πλήττεται η διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ με την απαλλαγή των παραχωρησιούχων από τα ανταποδοτικά τέλη.

Το νομοσχέδιο των προαπαιτουμένων των τρίτου Μνημονίου περιλαμβάνει μεταξύ των άλλων και διάταξη με την οποία απαλλάσσει τους παραχωρησιούχους των μεγάλων έργων του Δημοσίου, του ΤΑΙΠΕΔ και – θεωρητικά- των ΟΤΑ από την καταβολή των ανταποδοτικών τελών  προς τους οικείους Δήμους. Η διάταξη αυτή έχει συνέπειες αρνητικές για τους Δήμους και κινείται, όπως σχεδόν όλες οι αντίστοιχες μνημονιακές διατάξεις που χειραγώγησαν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, σε δύο επίπεδα: αδιαφορία για τις αρνητικές συνέπειες στους οικονομικούς πόρους των Δήμων και συνακόλουθα στην ακύρωση της συνταγματικής επιταγής του άρθρου 102 Συντ. για την οικονομική αυτοτέλεια των ΟΤΑ και την υποχρέωση του νομοθέτη να την διασφαλίζει και παράλληλα απαξίωση  της αυτοδιοίκησης και ισοπέδωσης κάθε έννοιας διοικητικής και πολιτικής αυτοτέλειας.

Στην συνέχεια παραθέτουμε το κείμενο με τις  με τις παρατηρήσεις του Νομικού Συμβούλου της Κ.Ε.Δ.Ε. για το περιεχόμενο της σχετικής νομοθετικής διάταξης που προωθείται από το Υπουργείο Οικονομικών, αρμοδιότητας ΥΠΕΣΔΑ, υπό τον τίτλο «ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ».

«Το Υπουργείο Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης εισηγήθηκε νομοθετική πρόταση για την απαλλαγή των παραχωρησιούχων του Δημοσίου, του ΤΑΙΠΕΔ και των ΟΤΑ, από την καταβολή όλων συλλήβδην των ανταποδοτικών τελών προς τους Δήμους. Η νομοθετική αυτή πρόταση κατετέθη χωρίς ποτέ να ζητηθεί η γνώμη ούτε να ενημερωθεί ο θεσμικός φορέας εκπροσώπησης των Δήμων, η ΚΕΔΕ η οποία έλαβε γνώση της διάταξης «κατόπιν εορτής» δηλαδή μετά την κατάθεση του επίμαχου πολυνομοσχεδίου στη Βουλή.

Συγκεκριμένα η κατατεθείσα διάταξη έχει ως εξής: «Οι παράγραφοι 3 και 4 του άρθρου 82 του από 24-9/20-10-1958 β.δ/τος (Α 171) αναριθμούνται σε 5 και 6 και προστίθενται νέες παράγραφοι 3 και 4 ως εξής:

 «3. Δεν επιβάλλονται ανταποδοτικά τέλη από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες προς τους οποίους το ελληνικό δημόσιο ή το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας Δημοσίου ΑΕ ή Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν αναθέσει την παροχή υπηρεσίας ή την εκτέλεση έργου, με σύμβαση παραχώρησης εφόσον στην εν λόγω σύμβαση προβλέπεται ότι οι σχετικές υπηρεσίες παρέχονται από τα ανωτέρω πρόσωπα ή οντότητες.

4. Ανταποδοτικά τέλη της προηγούμενης παραγράφου και κάθε είδους συναφείς κυρώσεις που έχουν καταβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος δεν αναζητούνται, εκτός αν αφορούν εκτέλεση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης. Με την επιφύλαξη του προηγούμενου εδαφίου, βεβαιωμένες οφειλές τέτοιων ανταποδοτικών τελών ή συναφών κυρώσεων διαγράφονται, κατόπιν διαπιστωτικής απόφασης του οικείου οργάνου των ΟΤΑ»

Πόλεις χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλείς, ανθεκτικές και βιώσιμες

Ο στόχος 11 της νέας Ατζέντας για την Βιώσιμη Ανάπτυξη που ενέκρινε η Σύνοδος Κορυφής του ΟΗΕ.

Οι πόλεις είναι κέντρα για τις ιδέες, το εμπόριο, τον πολιτισμό, την επιστήμη, την παραγωγικότητα, την κοινωνική ανάπτυξη και πολλά άλλα. Στην καλύτερη περίπτωση τους, οι πόλεις δίνουν  τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ευημερήσουν κοινωνικά και οικονομικά.

Ωστόσο, υπάρχουν πολλές προκλήσεις για να υπάρξουν οι πόλεις με έναν τρόπο που να συνεχίζει να δημιουργεί θέσεις εργασίας και ευημερία, χωρίς  το στράγγισμα γης και των πόρων. Στις κοινές αστικές προκλήσεις περιλαμβάνονται η συμφόρηση, η έλλειψη κεφαλαίων για την παροχή βασικών υπηρεσιών, η έλλειψη επαρκούς στέγασης και της μείωσης των υποδομών.

Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι πόλεις μπορούν να ξεπεραστούν  με τρόπους που θα τους επιτρέψουν να συνεχίσουν να ευδοκιμούν και να αναπτύσσονται, βελτιώνοντας παράλληλα τη χρήση των πόρων και τη μείωση της ρύπανσης και της φτώχειας. Το μέλλον που θέλουμε περιλαμβάνει πόλεις με ευκαιρίες για όλους, με πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, την ενέργεια, τη στέγαση στις  μεταφορές και σε άλλα.

 ΟΙ ΔΕΚΑ ΣΤΟΧΟΙ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

1.       Μέχρι το 2030,διασφάλιση της πρόσβασης όλων σε επαρκή, ασφαλή και οικονομικά προσιτή στέγαση και βασικές υπηρεσίες και αναβάθμιση των παραγκουπόλεων

2.       Μέχρι το 2030, πρόσβαση σε ασφαλή, οικονομικά προσιτή, προσβάσιμη και βιώσιμα συστήματα μεταφορών για όλους, βελτίωση της οδικής ασφάλειας, ιδίως με την επέκταση των δημόσιων μεταφορών, με ιδιαίτερη προσοχή στις ανάγκες των ατόμων που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση, οι γυναίκες, τα παιδιά, τα άτομα με αναπηρία και των ηλικιωμένων

3.       Μέχρι το 2030, να ενισχυθεί η βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς αστικοποίηση και η ικανότητα για μία συμμετοχική, ολοκληρωμένη και αειφόρο σχεδιασμό ανθρώπινη εγκατάσταση και  διαχείριση σε όλες τις χώρες

4.       Ενίσχυση των προσπαθειών για τη διαφύλαξη και την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς του κόσμου

5.       Μέχρι το 2030, να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των θανάτων και ο αριθμό των ατόμων που πλήττονται και ουσιαστικά να μειωθούν οι άμεσες οικονομικές απώλειες σε σχέση με το παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν που προκαλείται από καταστροφές, συμπεριλαμβανομένων των καταστροφών σχετίζονται με το νερό, με έμφαση στην προστασία των φτωχών και των ανθρώπων σε ευάλωτες καταστάσεις

6.       Μέχρι το 2030, μείωση των αρνητικών κατά κεφαλήν περιβαλλοντικών επιπτώσεων των πόλεων, μεταξύ άλλων με ιδιαίτερη προσοχή στην ποιότητα του αέρα και τη διαχείριση των δημοτικών και άλλων αποβλήτων

7.       Μέχρι το 2030, παροχή καθολικής πρόσβασης σε ασφαλές, χωρίς αποκλεισμούς και προσιτή σε πράσινο και δημόσιους χώρους, ιδίως για τις γυναίκες και τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με ειδικές ανάγκες

8.       Υποστήριξη των θετικών οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεσμών μεταξύ αστικών, περιαστικών και αγροτικών περιοχών μέσω της ενίσχυσης της εθνικής και περιφερειακής ανάπτυξης και του σχεδιασμού

9.       Μέχρι το 2020, να αυξηθεί σημαντικά ο  αριθμός των πόλεων και των οικισμών που υιοθετούν και εφαρμόζουν ολοκληρωμένες πολιτικές  και σχέδια για την ένταξη, την αποδοτικότητα των πόρων, τον  μετριασμό  και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, την ανθεκτικότητα στις καταστροφές, και να αναπτύξουν και να εφαρμόσουν, σύμφωνα με το Πλαίσιο Σεντάι για την Μείωση του κινδύνου των Καταστροφών  2015-2030, ολιστική διαχείριση του κινδύνου καταστροφών σε όλα τα επίπεδα

10.   Υποστήριξη στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες, μεταξύ άλλων μέσω της οικονομικής και τεχνικής βοήθειας, στην οικοδόμηση βιώσιμων και ανθεκτικών κτιρίων που χρησιμοποιούν τοπικά υλικά

Ο δήμαρχος Λαρισαίων σε διεθνές συνέδριο για τις «Πόλεις που Μαθαίνουν»

Αναδημοσίευση από: http://www.citybranding.gr/

Πρόσκληση από την UNESCO για συμμετοχή στο 2ο Διεθνές Συνέδριο για τις «Πόλεις που μαθαίνουν», που θα διεξαχθεί, σε λίγες ημέρες, στην Πόλη του Μεξικό, έλαβε ο δήμαρχος Λαρισαίων κ. Απόστολος Καλογιάννης.

Η πρόσκληση της UNESCO στο δήμαρχο Λαρισαίων, έρχεται ως αποτέλεσμα της σημαντικής πρωτοβουλίας που είχε ο Δήμος για τη διοργάνωση Συνεδρίου «Η πόλη που μαθαίνει», το οποίο πραγματοποιήθηκε στη Λάρισα, στα τέλη Ιουνίου με τη συμμετοχή διεθνών προσωπικοτήτων από το χώρο της εκπαίδευσης ενηλίκων και της δια βίου Μάθησης και της υλοποίησης σχετικών πολιτικών, προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

Μάλιστα, η UNESCO έχει ζητήσει από το δήμαρχο Λαρισαίων, να συμμετάσχει σε στρογγυλή τράπεζα με δημάρχους απ’ όλο τον κόσμο με θέμα τη δια βίου μάθηση.

Το Συνέδριο της Λάρισας και η πρόσκληση της UNESCO, θέτει πλέον το Δήμο Λαρισαίων στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο χάρτη του Δικτύου μεγάλων και σημαντικών πόλεων που εκπονούν σημαντικές πολιτικές στον τομέα της δια βίου μάθησης, ως μέσο για την αντιμετώπιση της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης.

Το Δήμαρχο Λαρισαίων στο συνέδριο του UNESCO θα εκπροσωπήσει ο αντιδήμαρχος κ. Δημήτρης Δεληγιάννης.

Το Αθηναϊκό στοίχημα της δημόσιας διαβούλευσης

 του Δημήτρη Αθηνάκη

Αναδημοσίευση από: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Το μεγάλο στοίχημα της Αθήνας και του δημάρχου της Γιώργου Καμίνη είναι ο μετασχηματισμός της σε σύγχρονη πρωτεύουσα. Τι σημαίνει, όμως, αυτό; Ας πάρουμε ως παράδειγμα το Βερολίνο: μία πόλη με λαμπερή ιστορία και κληρονομιά, μια πόλη τραυματισμένη· ένας αστικός ιστός, εντούτοις, φιλικότατος σε κατοίκους και επισκέπτες. Το Βερολίνο θεωρείται πρότυπο ακριβώς γιατί έχει καταφέρει να μη «στοιβάζει» τους πολίτες σε ένα σημείο, υπερφορτώνοντας τα ήδη κορεσμένα σημεία του· είναι πολλές πόλεις-γειτονιές, με σχετική αυτονομία.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, από τις 27 Μαρτίου ώς τις 9 Μαΐου, σε περίπου 45 ημέρες (!) δηλαδή, 200 κάτοικοι, φορείς και ομάδες της Κυψέλης έκαναν το θαύμα τους στη δημόσια διαβούλευση του Δήμου Αθηναίων για τη μελλοντική χρήση της πολύπαθης Δημοτικής Αγοράς, που παρουσιάστηκε σε μία έκθεση στη Φωκίωνος Νέγρη, ακριβώς απέναντι από το αναστηλούμενο κτίριο.

Αυτό αποτελούσε στοίχημα για τη δημοτική αρχή: να μπορέσει η Δημοτική Αγορά Κυψέλης να βάλει στο παιχνίδι τους πολίτες, με απώτερο στόχο το κτίριο να σταθεί, στο μέλλον, δίχως τη βοήθεια της κεντρικής διοίκησης. «Οραμα του δημάρχου είναι να γίνει η Κυψέλη ένα κέντρο-απόκεντρο, γι’ αυτό και, για ένα χρόνο, θα δοκιμάζουμε τις χρήσεις που μπορεί να έχει η Δημοτική Αγορά», λέει στην «Κ» η Αμαλία Ζέπου, αντιδήμαρχος της Κοινωνίας των Πολιτών.

Αναρωτηθήκαμε γιατί ο δήμος ξεκίνησε την ιδέα της διαβούλευσης από το συγκεκριμένο κτίριο. «Ο χαρακτήρας του κτιρίου, καθώς και το χρονοδιάγραμμα της αναστήλωσής του, μια και εντάχθηκε στο ΕΣΠΑ –βέβαια, οι χρηματοδοτήσεις έχουν “παγώσει” στο μεταξύ–, μας οδήγησαν σ’ αυτή την απόφαση. Μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, εξάλλου, θα πρέπει να παραδώσουμε το τελικό business plan για το “αύριο” της Δημοτικής Αγοράς», συνεχίζει η κ. Ζέπου.

Διευκολύνοντας την ηγεσία των πόλεων : Από την διοίκηση και τον έλεγχο , στην συν-δημιουργία

Αναδημοσίευση από: http://www.citybranding.gr/

Δημοσιεύτηκε στο Massive Small από τον Kelvin Kampbell στις 9, Αυγ 2015

Την μετάφραση την επιμελήθηκε ο Λάζαρος Αγαπίδης.

Το άρθρο 5 από το “Massive Small Declaration” λέει:  «Πρέπει να αμφισβητήσουμε και να μεταρρυθμίσουμε τα άκαμπτα συστήματα διοίκησης και ελέγχου που αναστέλλουν την ικανότητα των ανθρώπων να προσαρμόσουν τον τόπο τους στις ανάγκες τους.  Αυτό εξαρτάται από νέες μορφές ηγεσίας που μπορούν να λειτουργήσουν στη διασύνδεση μεταξύ των «top-down» και των «bottom-up» συστημάτων. 

Μια νέα γενιά πολιτικών ηγετών και επαγγελματιών πρέπει να δούνε τις ευθύνες τους ως παράγοντες της αστικής αλλαγής, οικοδομώντας κοινωνικό κεφάλαιο και προωθώντας την «αυτο-οργάνωση» σε κάθε ευκαιρία. 

Στη δημόσια σφαίρα, η ευθύνη και η λογοδοσία πρέπει να ανατεθούν στα χαμηλότερα επίπεδα – αλλάζοντας ριζικά το πεδίο εφαρμογής και τον σκοπό της πρακτικής από το να λειτουργούν αντιδραστικά στο να γίνουν στρατηγικοί καταλύτες».

Σε παλαιότερες εκδόσεις του, το Εγχειρίδιο του Αμερικανικού Στρατού έγραφε: Η διοίκηση και ο έλεγχος σε μια στρατιωτική οργάνωση είναι η άσκηση της εξουσίας και της κατεύθυνσης από έναν σωστά καθορισμένο ανώτερο διοικητή πάνω από τις σχετικές δυνάμεις για την εκπλήρωση της αποστολής.  Ο όρος μπορεί επίσης να αναφέρεται σε συστήματα διοίκησης και ελέγχου σε οποιοδήποτε τυπικό "top-down" σύστημα.  Είναι, επίσης, η επικρατούσα μέθοδος για τη διαχείριση των σύνθετων αστικών συστημάτων μας.

Η διοίκηση και ο έλεγχος βασίζονται στη καθιέρωση και στη διατήρηση της εξουσίας και του ελέγχου των ανθρώπων και των αστικών διαδικασιών.  Σε πρώτη ματιά, αυτό μπορεί να ακούγεται σαν μια καλή ιδέα: σίγουρα δεν θέλουμε η συμπεριφορά των ανθρώπων ή οι διαδικασίες της αλλαγής να είναι εκτός ελέγχου.  Ωστόσο, αυτή η ιδέα της διοίκησης και του ελέγχου των ανθρώπων και των διαδικασιών φτάνει μόνο μέχρι ένα σημείο.  Κάποιοι ηγέτες χρησιμοποιούν  αυτήν την τεχνική επειδή νομίζουν ότι είναι ένας φυσικός τρόπος για να αποκτήσουν εξουσία στους υφισταμένους τους.  Άλλοι απλά δεν γνωρίζουν κάτι διαφορετικό.  Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν τρία μειονεκτήματα με αυτή τη μέθοδο.

Πρώτα απ 'όλα, δεν αρέσει αυτή η μέθοδος στους περισσότερους ανθρώπους, ιδιαίτερα στους έξυπνους ανθρώπους, αφού αυτοί νομίζουν ότι ξέρουν περισσότερα από όλους τους άλλους, και γι’ αυτό, ενοχλούνται όταν διατάζονται να κάνουν κάτι έτσι απλά επειδή το θέλει ο προϊστάμενος.

Γιώργος Καμίνης: Οι ριζοσπαστικές λύσεις στα προβλήματα της πόλης μας θα εκκρεμούν όσο δεν θα γίνεται πραγματικότητα η μητροπολιτική διακυβέρνηση

Ο Δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης, απαντώντας σε επιστολή επιχειρηματία και κάτοικου της Αθήνας αναφέρει τα ακόλουθα;

«Αρχικά θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την επιστολή σας, την οποία εκλαμβάνω ως μια δημόσια κραυγή αγωνίας για την κατάσταση που καθημερινά αντιμετωπίζετε. Πιστεύω ότι δεν διακατέχεστε από πρόθεση στείρας αντιπαράθεσης και αναζήτησης ευθυνών, ούτε βεβαίως ότι σκοπεύετε να παραιτηθείτε από τον στόχο, που από κοινού θεωρώ ότι έχουμε, να βελτιώνονται συνεχώς τα κακώς κείμενα στην πόλη.

Νομίζω ότι θα παραβιάζαμε ανοιχτές θύρες, αν απλώς συμφωνούσαμε ότι δεν ζούμε σε συνθήκες κανονικότητας· και μάλιστα στην Αθήνα. Προβλήματα μεγάλα, που επί δεκαετίες σπρώχνονταν κάτω από το χαλί, ξέσπασαν βίαια με την έλευση της κρίσης. Τα χειρότερα, εύχομαι να τα έχουμε δει, όπως άλλωστε τα έχει δει στην ιστορία της σχεδόν κάθε ιστορική μεγαλούπολη.

Από τότε που ανέλαβα τον Δήμο, παλεύουμε καθημερινά σε έναν πολυμέτωπο αγώνα. Όπως πολλοί κάτοικοι, έτσι κι εσείς, έχετε κουραστεί να ακούτε τη φράση «δεν είναι δική μου αρμοδιότητα». Γι αυτό κι εγώ ξεκινώ από διαφορετική αφετηρία: “πρέπει ο καθένας να κάνει τη δουλειά του”. Την κάνει όμως; Χαίρομαι λοιπόν και δεν εξανίσταμαι που για ζητήματα τα οποία και ο λιγότερο ενημερωμένος πολίτης γνωρίζει ότι δεν είναι στην ευθύνη του δήμου, όπως το σχέδιο αστυνόμευσης, η εγκληματικότητα, η δημόσια χρήση ναρκωτικών, απευθύνεστε σε εμένα προσωπικά. Το εκλαμβάνω ως έναν τρόπο τινά έπαινο, καθώς φαίνεται πως θεωρείτε τον δήμαρχο ως τον εγγύτερο σύμμαχο και αξιόπιστο συνομιλητή σας. Σύμμαχο όμως απέναντι και στην πολυνομία, την επικάλυψη αρμοδιοτήτων, και την κατεστημένη νοοτροπία περιφρόνησης του δημόσιου χώρου.

Οι ελάχιστες προαπαιτούμενες λειτουργίες για την "Ορεινή Αυτοδιοίκηση"

Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη

Είναι γνωστό στους «παροικούντες» στην Αυτοδιοίκηση ότι  οι Δήμοι δεν έχουν όλοι κοινή αφετηρία, ούτε βιώνουν με την ίδια ένταση τα ίδια προβλήματα, υπάρχουν πολλές ταχύτητες και διαφορετικές αφετηρίες. Για να βαδίσει τον δρόμο της ανάκαμψης η αυτοδιοίκηση πρέπει να προσαρμόσει μέσα, οργανωτικές δομές και περιεχόμενο δημοτικών πολιτικών στις ιδιαίτερες συνθήκες.

Τα γράφουμε αυτά γιατί συχνά συναντάμε λανθασμένες προσεγγίσεις και εμμονές, κυρίως σε αιρετούς, που δυσχεραίνουν και την αποστολή τους και εντέλει την επίτευξη του σκοπού που είναι η διαχείριση των τοπικών υποθέσεων με όρους αποτελεσματικότητας και προστασίας του δημοσίου συμφέροντος.

Κάνουμε αυτές τις σκέψεις με αφορμή την άμεση διαπίστωση από ένα παράδειγμα δήμου της κατηγορίας των ορεινών δήμων, χωρίς οικιστικό κέντρο, με τεράστια δύσβατη έκταση και ελάχιστους μόνιμους κατοίκους, κυρίως ηλικιωμένους. Και εκεί όπως σε όλη την ελληνική αυτοδιοίκηση βολοδέρνουν μέσα  στον ασφυκτικό κλοιό της οικονομικής κρίσης αλλά και της γραφειοκρατικής χειραγώγησης που ο νομοθέτης και το κεντρικό κράτος επιβάλλουν.

Απόλυτη αδυναμία συντήρησης του οδικού δικτύου, αδυναμία αποκατάστασης βλαβών στην ύδρευση, σπάνια αποκομιδή απορριμμάτων, ολοκληρωμένη απουσία από την καθημερινότητα των κατοίκων.

Αναρωτιέται κανείς  για το ποια αποστολή μπορεί να στηρίξει ένας τέτοιος δήμος. Θα μπορέσει άραγε να αποκαταστήσει την στοιχειώδη κανονικότητα; Θα αποκτήσει μέσα για να ανταποκριθεί στις ανάγκες των κατοίκων; Σε τελική ανάλυση έχει λόγο ύπαρξης;

Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Αλλά κάποιες βασικές πτυχές της μπορούμε να ανιχνεύσουμε.

Οι μεταρρυθμίσεις και τα Ιερά Τοτέμ της κυβέρνησης

Γιώργος Καμίνης

Δήμαρχος Αθηναίων

Αναδημοσίευση από: http://www.citybranding.gr/

Η συμφωνία μεταξύ κυβέρνησης και εταίρων βεβαίως και δεν είναι μια καλή συμφωνία. Είναι όμως η τελευταία επιλογή πριν από την καταστροφή που, μέσα στο σκληρότατο πλαίσιο των μέτρων που προβλέπει, περιέχει όμως παράλληλα και δυνατότητες προς μια θετική κατεύθυνση και αξιοποίηση.

Μία από αυτές είναι η επιτακτική ανάγκη των μεταρρυθμίσεων. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνησή του θα πρέπει να τηρήσουν τη δέσμευσή τους για την προώθηση μεταρρυθμίσεων, ανατρέποντας τη μέχρι τώρα ισχύουσα πολιτική πρακτική των προηγούμενων κυβερνήσεων οι οποίες, αντί των επιβεβλημένων μεταρρυθμιστικών αλλαγών, επέλεγαν να επιβάλλουν τα λεγόμενα “ισοδύναμα μέτρα”, δηλαδή φόρους και περικοπές σε μισθούς και συντάξεις. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που ο όρος «μεταρρύθμιση» κατασυκοφαντήθηκε, συνδεόμενος μόνο με ύπουλα σχέδια περιστολών σε πόρους και δικαιώματα.

Οι μεταρρυθμίσεις δεν μπορεί παρά να αφορούν πολλά και διαφορετικά πεδία και δομές του κράτους, της οικονομίας και της κοινωνίας, την κεντρική κυβέρνηση και βεβαίως την τοπική αυτοδιοίκηση. Ειδικότερα, η τελευταία είναι έτοιμη να υποδεχθεί ένα ριζικό, ένα γενναίο μεταρρυθμιστικό σχέδιο που θα ενδυναμώσει τον ρόλο και τις αρμοδιότητές της. Η επιτακτική αναγκαιότητα του μεταρρυθμιστικού αυτού σχεδίου μετρήθηκε και κρίθηκε στα πέντε χρόνια της κρίσης. Σε όλη την περίοδο που οι δήμοι διασφάλισαν την κοινωνική συνοχή και μια δύσκολη καθημερινότητα στις πόλεις, αναπληρώνοντας στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής – και όχι μόνον- το κεντρικό Κράτος. Το οποίο, σήμερα πια, ούτε σχεδιάζει ούτε εκτελεί κι όμως επιμένει ζηλότυπα να παρακρατά και τις δύο αρμοδιότητες, ενώ θα έπρεπε προ πολλού να έχει περιοριστεί στην πρώτη, αφήνοντας τη δεύτερη στην τοπική αυτοδιοίκηση.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το προσφυγικό ζήτημα, που βρίσκει τη χώρα παντελώς απροετοίμαστη. Στην Αθήνα υπολογίζεται ότι μόνο μέσα στον Ιούνιο έφτασαν 30.000 πρόσφυγες, στην πλειονότητά τους Σύροι και Αφγανοί, βρίσκοντας πρόχειρο κατάλυμα σε πλατείες και πάρκα. Οι κοινωνικές υπηρεσίες του δήμου βρίσκονται δίπλα τους από την πρώτη στιγμή. Αλλά είμαστε μόνοι. Ουδέποτε σχεδιάστηκαν πραγματικές υποδομές από το κεντρικό κράτος, ενώ σημαντικά κονδύλια λιμνάζουν στην Ευρώπη. Και η παρούσα κυβέρνηση, στην πρότασή μας να αξιοποιηθούν παροπλισμένες, εγκαταλελειμμένες ή υπολειτουργούσες στρατιωτικές εγκαταστάσεις, κωφεύει, αντιμετωπίζοντας τις ένοπλες δυνάμεις σαν ένα ιερό τοτέμ, τη στιγμή που η πρωτεύουσα εμφανίζει άθλια εικόνα.

Ήρθε συνεπώς η ώρα να προχωρήσουμε παραπέρα.

Να δοθούν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση τα απαιτούμενα θεσμικά μέσα που θα διευρύνουν τις αρμοδιότητες αλλά και τον ρόλο της.

Να δοθεί πρώτα από όλα η δυνατότητα στους δήμους να αντλούν οι ίδιοι τους πόρους τους μέσα από την φορολόγηση των ακινήτων, ώστε οι αιρετοί δημοτικοί άρχοντες να λογοδοτούν απευθείας στους δημότες τους.

Μέσα από τα δύο αυτά προαπαιτούμενα, οικονομική αυτοδυναμία και θεσμική απελευθέρωση, θα ενηλικιωθούν διπλά οι δήμοι, απογαλακτιζόμενοι από την κεντρική πολιτική εξουσία. ‘Έτσι θα μπορέσουν και να συνεργαστούν καλύτερα μεταξύ τους και με τις αιρετές Περιφέρειες στο πλαίσιο συμφωνιών μητροπολιτικής διακυβέρνησης, αλλά και με την κοινωνία των πολιτών και τον ιδιωτικό τομέα.

Ένα ριζικό, μεταρρυθμιστικό σχέδιο θα εναρμονίσει και εμπράκτως τους δήμους της χώρας με τη γενικότερη τάση που επικρατεί στην Ευρώπη αλλά και διεθνώς για τον πρωταγωνιστικό ρόλο των πόλεων που, από απλοί αποδέκτες, μεταβάλλονται σταδιακά σε διαμορφωτές της κεντρικής πολιτικής ατζέντας.

Καταργείται το "Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας" αλλά ο δρόμος για την πραγματική αυτοδιοίκηση είναι ακόμη δύσβατος

Σχόλιο για τα άρθρα 12-18 του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης

Του Δημήτρη Κατσούλη

Η Κυβέρνηση έθεσε στη διαβούλευση το πρώτο σχέδιο νόμου για την τοπική αυτοδιοίκηση με τίτλο «ΑΥΤΟΤΕΛΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ ΟΤΑ – ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ και ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ ΟΤΑ – Κανόνες Δημοσιονομικής Διαχείρισης και ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ». Δύο βασικές ενότητες έχουν εν μέρει εμβληματικό αλλά και έντονα πολιτικό περιεχόμενο. Πρόκειται για την ρύθμιση των θεμάτων και των δομών εποπτείας επί των Δήμων, των Περιφερειών και των νομικών τους προσώπων καθώς και για την άσκηση δημοσιονομικού και οικονομικού ελέγχου στους Ο.Τ.Α.  Μία από τις σημαντικές τομές του ν.3852/2010, του Καλλικράτη, ο Ελεγκτής Νομιμότητας και η υπηρεσία της οποίας προϊσταται επανακαθορίζεται και υπάγεται απευθείας στο Υπουργείο Εσωτερικών χωρίς να μεταβάλλεται  δραστικά η αρχιτεκτονική του. Το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας αντικαθίσταται από την Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης ΟΤΑ και μεταβάλλεται το περιεχόμενο της οικονομικής επιτήρησης στα όρια που επιτάσσει το Σύνταγμα, δηλαδή με σεβασμό στην οικονομική αυτοτέλεια

Με την ρύθμιση των άρθρων 12-18 του Σχεδίου Νόμου περί της Επιτροπής Οικονομικής Ανασυγκρότησης ΟΤΑ, «ξηλώνεται» ένα μέρος «μνημονιακών διατάξεων» που αναφέρονται στην επιτήρηση και τον οικονομικό έλεγχο επί των ΟΤΑ και  αποκαθίσταται εν μέρει το θεσμικό πλαίσιο της οικονομικής εξυγίανσης των ΟΤΑ που είχε καταστρώσει ο νομοθέτης του ν.3852/2010. Έτσι αποδεικνύεται ότι ο «Καλλικράτης» δεν είναι μνημονιακός νόμος!!!

Η Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης αποτελείται από 13 μέλη, εκ των οποίων ένας, ο Πρόεδρος είναι Σύμβουλος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι έξι είναι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπουργείου Εσωτερικών (1 Γενικός Διευθυντής, 2 Διευθυντές και 3 Τμηματάρχες) και τρεις υπηρεσιακοί παράγοντες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Υπουργείο Οικονομικών (1 Γενικός Διευθυντής, 1 Διευθυντής και 1 Τμηματάρχης) τρεις εκπρόσωποι της ΚΕΔΕ ή της ΕΝΠΕ αντίστοιχα. Η τελευταία σύνθεση του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας (άρθρο 74 του ν.4316/2014) ήταν επταμελής και περιελάβανε τον Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου ως Πρόεδρο, δύο στελέχη του Υπουργείου Εσωτερικών (1 Γενικό Διευθυντή και 1 Διευθυντή) έναν εμπειρογνώμονα και τρεις από το Υπουργείου Οικονομικών (1 Γενικός Διευθυντής, 1 Διευθυντής και ένα εκπρόσωπος του Υπουργού Οικονομικών) καθώς και έναν εκπρόσωπο της ΚΕΔΕ ή ΕΝΠΕ αντίστοιχα. Σε αυτό μετείχαν ως μέλη χωρίς δικαίωμα ψήφου δύο τμηματάρχες του Υπουργείου Εσωτερικών και ένας του Γενικού Λογιστηρίου. Με το Σχέδιο Νόμου αυτοί γίνονται πλέον  μέλη με δικαίωμα ψήφου.

Η σύνθεση της Επιτροπής σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου είναι σαφώς επικεντρωμένη στο Υπουργείο Εσωτερικών και έτσι αποκαθίσταται η ουσιαστική αρμοδιότητα άσκησης και της οικονομικής εποπτείας από το Υπουργείο Εσωτερικών και όχι από το Υπουργείο Οικονομικών και το Γενικό Λογιστήριο, όπως κατέστρωνε το θεσμικό πλαίσιο του Παρατηρητηρίου.

Η διαδικασία ελέγχου, επιτήρησης και κυρίως συμβουλευτικής υποστήριξης των Δήμων και των Περιφερειών καθώς και των νομικών τους προσώπων συνάδει πλέον,  έτσι όπως ρυθμίζεται με το Σχέδιο Νόμου, με την τήρηση και τον σεβασμό της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ και συνεπώς κινείται με ασφάλεια εντός των συνταγματικών ορίων. Αυτή είναι μία κρίσιμη θεσμική και πολιτική τομή σε σχέση με την νομοθεσία περιστολής της οικονομικής αυτοτέλειας που είχαν καταστρώσει οι νόμοι 4111/2012, 4270/2013 και 4316/2014.