Άρθρο του Δημήτρη Κατσούλη
Ευρωπαϊκή Ένωση, Ελλάδα και προσφυγική έκρηξη
Η έκρηξη του προσφυγικού-μεταναστευτικού
προβλήματος έχει αναδείξει την αδυναμία των ηγεσιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να
διαχειριστούν σύνθετα και οξυμένα
προβλήματα και κρίσεις και κυρίως να συνθέσουν μία ενιαία πολιτική διαχείρισης
κρίσεων με κριτήριο την υπεράσπιση των αξιών της ειρήνης, της ανθρωπιστικής
αλληλεγγύης και της ασφάλειας. Όμως αυτή είναι μία πραγματικότητα η οποία δεν
θα αλλάξει εύκολα και κυρίως δεν θα μεταβληθεί αυτόματα. Απαιτείται κοινή
προσπάθεια των προοδευτικών δυνάμεων της Ευρώπης και προς αυτή την κατεύθυνση
ακόμη δεν φαίνεται κάποια σοβαρή πρωτοβουλία.
Στο πλαίσιο αυτής της διεθνούς πραγματικότητας η
Ελλάδα της δικής της κρίσης και των δικών της αδιεξόδων οφείλει να διαχειριστεί
την αθρόα έλευση των προσφύγων και των μεταναστών και κυρίως να εφαρμόσει τα
απαιτούμενα από το διεθνές δίκαιο προστασίας των προσφύγων, τα απαιτούμενα από
την υπεράσπιση των αξιών της ανθρώπινης ζωής και των δικαιωμάτων ανθρώπων που διαβιούν στην απόλυτη απελπισία
και εξαθλίωση. Οφείλει παράλληλα να συμβάλλει στην προώθηση σε ευρωπαϊκό
επίπεδο ενός ανθρωπιστικού σχεδίου διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης με άξονα τις
αρχές της αλληλεγγύης των ευρωπαίων εταίρων και της εφαρμογής πολιτικών
βελτίωσης των συνθηκών διαβίωσης και εν συνεχεία ελεύθερης εγκατάστασης των
προσφύγων στις χώρες που αυτοί επιλέγουν παράλληλα με μεσοπρόθεσμες πολιτικές
ένταξης και ομαλής συμβίωσης μεταξύ των λαών της Ευρώπης και των προσφυγικών
πληθυσμών.
Στον αντίποδα αυτής της προσπάθειας για διαχείριση
με εφαρμογή αξιών και προοδευτικών πολιτικών βρίσκεται η Ευρώπη των κλειστών
συνόρων, της ξενοφοβίας και της ρατσιστικής καθαρότητας, η Ευρώπη του φόβου και
της αντίδρασης. Αντίστοιχες φωνές και οργανωμένες ή αυθόρμητες εκφράσεις
αναπτύσσονται ή υποθάλπονται και στην Ελλάδα. Σε αυτή την Ευρώπη οι πραγματικά
και όχι προσχηματικά προοδευτικές δυνάμεις πρέπει να αντιτάξουν δυναμικά την
δική τους ανθρωπιστική και ειρηνική διαχείριση με επίκεντρο την αξία της ανθρώπινης
ζωής και των δικαιωμάτων που θεμελίωσε μεταξύ των άλλων και ο Ευρωπαϊκός
Πολιτισμός.
Όλα τα παραπάνω δεν αναιρούν την ευθύνη για την
αντιμετώπιση των αιτιών που διώχνουν τους ανθρώπους από τα σπίτια και την
πατρίδα τους, ευθύνη που βαρύνει καθοριστικά τις Ηγετικές Δυνάμεις της Ευρώπης.
Παράλληλα η έως τώρα διαχείριση της προσφυγικής κρίσης στην Ελλάδα δεν παύει να
είναι και αποτέλεσμα λαθεμένων πολιτικών διαχείρισης της Κυβέρνησης και
γενικότερα του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Όμως το προσφυγικό πρόβλημα είναι μία
πραγματικότητα που καθημερινά αποκτά διαρκώς τραγικότερες διαστάσεις. Η Ελλάδα
είναι υποχρεωμένη να φιλοξενήσει στην επικράτειά της πολλές δεκάδες χιλιάδες
ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες προσφύγων και μεταναστών. Η αδυναμία απόλυτης
επιτήρησης των θαλασσίων συνόρων παράλληλα με το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου
καθιστούν την πατρίδα μας καταφύγιο εξαθλιωμένων ψυχών που αναζητούν μάταια τον
δρόμο για την δική τους Ιθάκη.
Η ελληνική κοινωνία θα ζήσει επί μακρόν με αυτούς τους
ανθρώπους. Γιαυτό οι θεσμοί που την οργανώνουν και την αντιπροσωπεύουν
νομικοπολιτικά και συλλογικά πρέπει να οργανώσουν την συμβίωση και την
φιλοξενία. Σε αυτό το έργο κρίσιμος είναι ο ρόλος των Δήμων σε πρώτο επίπεδο
και των Περιφερειών σε ευρύτερο στάδιο.
Το διακύβευμα για τις τοπικές κοινωνίες και τους αιρετούς ηγέτες τους.
Οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές καλά κάνουν
και αναδεικνύουν την έλλειψη συντονισμού σε κεντρικό κρατικό επίπεδο, καλά
κάνουν και επισημαίνουν τα ζητήματα
ασφαλούς συμβίωσης και ανθρωπιστικής αρωγής στους πρόσφυγες αλλά δεν κάνουν
καλά όταν εγείρουν προσχηματικά διαδικαστικά θέματα ή δήθεν φιλάνθρωπες
διακηρύξεις για να κρύψουν την ανοχή σε ρατσιστικές και ξενοφοβικές αντιλήψεις
που επωάζονται στις τοπικές κοινωνίες ή για να εξαργυρώσουν την ανασφάλεια των
πολιτών τους με το πολιτικό όφελος του προστάτη της ασφάλειας και της ησυχίας των
συμπολιτών τους, όταν την ίδια στιγμή η Ελλάδα πλημμυρίζει από εξαθλιωμένους πρόσφυγες
όλων των ηλικιών.